Digitisation on dement

Posted by Frank Huysmans on 16 april 2021 | Reactie

Iedereen kent het fenomeen dead links. 404’s bedoel ik, niet de uitslag van de recente Tweede Kamerverkiezingen. Als webmaster kun je met een plug-in controleren of outgoing links nog resolven. Zo niet, dan word je genotified en kun je ze meestal wel updaten. Niet enkel om je bezoekers te pleasen; broken links zijn ook lethal voor je SEO. (Pardon my French, ik heb mijn verzet tegen het oprukkende IT-iaans opgegeven.)

Als informatiewetenschapper sla je een pleefiguur als je op je eigen site je bronnen niet netjes vermeldt en met een enkele klik vindbaar maakt. Keerzijde is wel dat je na een paar jaar steeds minder vrije tijd overhoudt voor dingen die minstens zo leuk zijn als het exhumeren van gesneefde URL’s. Meldingen van de broken link checker komen inmiddels bijna dagelijks binnen. En gemiddeld per melding zijn er ook steeds meer overledenen.

Mijn etmaalrecord staat sinds vorig jaar maart op negentien. Wat was het geval? Het Sociaal en Cultureel Planbureau, mijn vroegere werkgever, had alle publicaties van vóór 2015 overgebracht naar Archiefweb.eu. Html-pagina’s hebben daar geen unieke URL meer. Pdf’s gelukkig nog wel. Niet zeuren en gewoon even die negentien links handmatig aanpassen.

Het SCP is niet de enige overheidsorganisatie die een commercieel bedrijf in de arm heeft genomen om aan de eisen van de Archiefwet te voldoen. Op Archiefweb.eu staat een indrukwekkende lijst van ministeries, diensten, zelfstandig bestuursorganen, provincies, gemeenten en waterschappen wier sites er worden gearchiveerd. Heel vreemd is dat niet. De Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed meldde in februari in Een dementerende overheid 2.0? – een update van een rapport uit 2005 – dat binnen de overheid de kennis over het beheren en duurzaam toegankelijk houden van informatie afneemt. “Bestuurders en topambtenaren onderschatten” het belang ervan, aldus de Inspectie. Er is een “gebrek aan visie”, het ontbreekt aan “een integrale aanpak”, er wordt “vaak gewerkt met verouderde ICT” terwijl “misplaatst tech-optimisme overheerst”. [Plaats uw emoji hier.]

We mogen blij zijn dat er überhaupt overheidswebsites aan de vergetelheid worden ontrukt.

Zo bezien mogen we als burgers van Nederland blij zijn dat er überhaupt overheidswebsites aan de vergetelheid worden ontrukt. Maar of het verstandig is om de digitale preservering van zo’n beetje alle Nederlandse overheidswebsites aan dit ene bedrijf over te laten? Worden de medewerkers door de AIVD grondig gescreend? Wat als de tent failliet gaat? Wie kan nog controleren of het archief volledig en integer is als het origineel er niet meer is? Wat gaan Rijk, provincies en gemeenten doen als de bestanden met ransomware worden gegijzeld, zoals onlangs bij wetenschapsfinancier NWO en bij het Utrechts Archief? Zijn er offline kopieën?

De antwoorden laten zich raden, ben ik bang (nee, nee, jammer dan, niemand, geen idee, ben je mal). En als we toch bezig zijn: één keer raden waar de sites van de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed en het Rijksprogramma voor Duurzaam Digitale Informatiehuishouding worden gearchiveerd.


Bewerkingsgeschiedenis

  • 13 april 2021: ransomware-aanval op Het Utrechts Archief toegevoegd.


Deze column is verschenen in Vakblad IP | Informatieprofessional, jaargang 24 nummer 3, april 2021.


Creative Commons License
Digitisation on dement by Frank Huysmans is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

Posted in beleid, columns, opinie, vakpublicaties |

Reageer!

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.