innovatie van de publieke informatievoorziening

Overal en nergens op z’n plek

Istanbul Modern, Library (CC BY 4.0)

Bibliotheek in het Istanbul Modern (CC BY 4.0)

Bibliotheken, en zeker de openbare, moeten als informatieontsluiters van alle markten thuis zijn. Waar wetenschappelijke bibliotheken op sommige terreinen een zo volledig mogelijke collectie willen bieden, is het voor de openbare bibliotheken “minder vereischte naar compleetheid te streven, als wel naar algemeenheid en naar het beste wat op elk gebied verschenen is”, aldus aartsvader Henri Greve in zijn proefschrift uit 1906.

Alle terreinen des levens moeten in de collectie aan bod komen. Het is een wel eens onderschatte functie van indelingen als de Nederlandse Basisclassificatie en SISO, denk ik, dat ze niet alleen tot ordening dienen, maar ook als checklist. “Oeps. We hebben nog niets over Mijnbouw en Mijnbouwproducten in 381. Toch maar iets aanschaffen dan?”. Compleetheid die ook in de fictiegenres en in de muziek-, dvd- en gamecollecties tot uitdrukking moet komen. Als uw bieb daar nog aan doet natuurlijk.

Zou het kunnen zijn dat het uitmaakt waar het bibliotheekbeleid is ondergebracht?

Met dat hele palet aan thema’s, genres en dragers vervul je ook wijd uiteenlopende maatschappelijke functies. Een uitgebreide literatuurstudie door Marjolein Oomes van het Sectorinstituut Openbare Bibliotheken somt ze op: educatief, sociaal, cultureel, economisch en affectief. In landen met een minder fijnmazig huisartsennetwerk dan het onze wordt ook nog een medische informatiefunctie onderscheiden.

Daarmee is het een interessante kwestie waar bibliotheekbeleid binnen de overheden is ondergebracht. De openbare bibliotheek is onderdeel van veel beleidsterreinen en is dus nergens helemaal goed onder te brengen. Bij ons is het onderdeel van het mediabeleid en daarbinnen het boek- en letterenbeleid. In andere landen vindt u ze in de erfgoedhoek bij de musea en de archieven. Of in het lokale welzijnsbeleid, bij het onderwijs of de communicatie-infrastructuur.

Uit Vakkari et al. (2014), te verschijnen

Uit Vakkari et al. (2014), te verschijnen

Waarschijnlijk zal het u als lezer van dit blad een zorg zijn in welke beleidskoker de openbare bibliotheek zit. Als het maar ergens goed is ondergebracht en er geld voor is. Toch is het misschien niet triviaal. Een binnenkort te verschijnen studie die Marjolein Oomes en ik deden met Finse en Noorse collega’s levert een intrigerende uitkomst op. We vroegen mensen naar de domeinen des levens waarop zij ooit baat hebben gehad bij de openbare bibliotheek. In Nederland zie je een enorme piek bij ‘lezen voor je plezier’ en enkele lagere piekjes voor reizen/vakantie en zelfstudie. De Finnen profiteren in aanmerkelijk bredere zin van de bieb. Of het nu om werkgerelateerde vaardigheden gaat, gezondheid of het inrichten en verbouwen van je woning.

De volgende stap in dit onderzoek is op zoek te gaan naar verklaringen voor de verschillen. Zou het kunnen zijn dat het uitmaakt waar het bibliotheekbeleid is ondergebracht? Meer aan de welzijnskant, in de educatieve hoek, de culturele (zoals hier te lande)? We gaan het uitzoeken, voor de volledigheid.

Deze column is verschenen in Informatieprofessional, jaargang 18 nummer 4, 1 mei 2014

Creative Commons License
Overal en nergens op z’n plek by Frank Huysmans is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

Posted by Frank Huysmans on 1 mei 2014 | Posted in columns, geen, onderzoek, vakpublicaties | Tagged , , | Reactie