innovatie van de publieke informatievoorziening

Libraries – a development matter

Bron: Brooklyn Public Library (http://www.bklynlibrary.org)

Bron: Brooklyn Public Library (http://www.bklynlibrary.org)

No other place in the community is better equipped and motivated to help people of all ages find information, develop knowledge and explore their creative talents, than the public library. At least, that is the impression one gets when reading policy documents and manifestos. The UNESCO Public Library Manifesto, first adopted in 1949 and last amended in 1994, states: “The public library, the local gateway to knowledge, provides a basic condition for lifelong learning, independent decision-making and cultural development of the individual and social groups.”

Support under scrutiny

There is certainly a case to be made that with their balanced collections of non-fiction as well as fiction books open to all who walk in, public libraries provide ample resources for those engaged in self-education, be it out of leisure pursuits or for professional purposes.

Yet it seems to me that since the turn of the century European public libraries have shifted away from special programs geared at lifelong learners. True, in many communities across Europe adults can follow courses in their libraries, with a focus on computer, Internet and social media skills. Also, second language learners are welcomed and introduced to collections of easy reading materials.

But amidst doubts about their continued relevance in the digital era, many libraries have had to bow their heads for pressure from local authorities to focus on what most policy makers now see as the library’s core business: lending out as many books as possible, and supporting primary and (to a lesser extent) secondary schools in language and reading development. One gets the impression that lifelong learning has been falling off both the educational and social policy agenda in the last decade, and hence off the library agenda as well.

Volksbibliotheken and beyond

It has not always been like that. Pioneers of the idea of a public library in the 19th century criticised the then prominent ‘people’s libraries’ (‘Volksbibliotheken’ in German and Dutch). These libraries, in the words of one proponent, erect a fatal schism between ’the people’ and ’the more developed’, forcing the former on a ‘barren island’ of popular reading material and hindering them in taking note of what else there is to learn.

Librarians are more than willing to support people of all ages, but they need support from policy makers. Perhaps they even deserve it.

Public libraries, in contrast, would offer books and periodicals for self-study and self-development to those who did not find themselves in a financial position to access these otherwise. The struggle lasted roughly from the 1830s to World War II before public libraries had at last been firmly established and secured sufficient and structural public funding.

Shifting away from lifelong learning

After the war, the focus of public libraries gradually shifted away from self-learning and personal development. With the establishment of the human rights, public libraries were seen as guarantors of fundamental information rights: freedom of access, freedom of expression and protection of the private sphere.

In the second half of the 20th century, other functions gained in political prominence: securing and maintaining the (local) cultural heritage; the promotion of a ‘culture of reading’ and stimulating literary climate; and most recently stimulating cognitive development of preschoolers and learners in primary school. Especially this last function is currently in vogue since research has recommended that language and reading disadvantages be tackled as early as possible. In times of economical backlash, public money should be put where social benefits can be maximised, new public management reasons.

Bridging formal and informal learning

Nobody will doubt that giving kids a solid start in life is a good thing. However, we also know that what we learn in the first 15-25 years of our lives will all but outlast us. Both privately and professionally, we need to continue to learn and educate ourselves. Public libraries can be a bridge between formal education and more informal schooling and development after we have left the school system. In spite of a widespread misconception, public libraries have the potential to prosper in the digital era, provided that they succeed in making their physical and digital services complement each other.

Librarians are more than willing to support people of all ages, especially those in deprived social circumstances, in their learning efforts with specialized programs for e.g. low literate, employment seekers, immigrants, elderly people, and persons with visual or other impairments. But they also support reading circles, family historians and local heritage groups. But in supporting their communities, they in turn need support from policy makers. Perhaps they even deserve it.

This column was written for the European Commission’s Electronic Platform for Adult Learning in Europe (EPALE) and first appeared on its blog, 21 July 2015

Creative Commons License
Libraries – a development matter by Frank Huysmans is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

Posted by Frank Huysmans on 11 juni 2016 | Posted in beleid, columns, English, opinie, vakpublicaties | Tagged , , , , , , , , , | Reactie

Piraten, kannibalen en lettervreters

Bron: Amazon.com

Bron: Amazon.com

Het wil niet zo vlotten met de markt voor digitale boeken. Volgens de laatste cijfers van CB Logistics, nog altijd beter bekend als Centraal Boekhuis, zijn slechts zeven van de honderd verkochte boeken e-books. Zelfs op de online verkoopkanalen is het er maar een op de vijf. Dat terwijl consumenten de keus hebben uit zo’n 44.000 digitale titels. En de beschikbaarheid van populaire e-books is het probleem ook niet. Maar liefst 92 procent van de titels in de Beststeller-Top-60 is ook in een digitale versie te koop.

Nog maar vijf jaar geleden waren velen ervan overtuigd dat het papieren boek zijn langste tijd had gehad. E-books hadden alleen maar voordelen. Kopen-downloaden-lezen, 24/7, geen gesjouw met boeken meer op vakantie – u kent de argumenten nog. Nu de werkelijkheid zich niet voegt naar de theorie is het opperen van verklaringen voor de tegenvallende verkoopcijfers begonnen. En met een beetje VOC-mentaliteit zijn de zondebokken snel gevonden. Kannibalen en piraten.

De piraten hebben inderdaad flink huisgehouden in de talige wateren, maar lijken deze inmiddels te hebben verlaten. E-books waren misschien wel een te makkelijke prooi. Kopieerbeveiliging eraf slopen, een leuk bestand met titels maken en verspreiden maar. Op het hoogtepunt gingen cd’s en sticks met duizenden titels van hand tot hand op de vaderlandse sportclubs. Toen iedereen ze had, was de grootste lol er wel af en richtten de piraten zich op de nieuwste uitdaging: streaming video. Afgaand over de meldingen die Google krijgt van rechthebbenden gaat het wereldwijd om honderden, zo niet duizenden sites.

Met een beetje VOC-mentaliteit zijn de zondebokken snel gevonden. Kannibalen en piraten.

De kannibalen blijken taaier. Beter gezegd: de vermeende kannibalen. Bibliotheken zien zich in veel landen geconfronteerd met uitgevers die vrezen dat hun nering wordt ondermijnd door uitleenplatforms. Een paar weken terug was ik op een bijeenkomst in Kopenhagen. Wat bleek: de twee grootste Deense uitgevers hadden, niet voor het eerst, hun titels uit de bibliotheekportal teruggetrokken. Reden: door al dat uitlenen – tegen betaling door de bibliotheken uiteraard – verdienden ze nauwelijks meer aan de verkopen.

Nu is de situatie in Denemarken anders dan bij ons. Bibliotheeklidmaatschap is er bij wet gratis. Ook voor het uitlenen van e-books mag aan de leden geen geld worden gevraagd. Voor de Denen is de keus dus: gratis bij de bieb of betalen bij de webshop. Dat is een flink lagere leendrempel dan de 42 euro van een digi-only-jaarlidmaatschap hier. CB Logistics stelt ook dat bij ons het uitlenen niet ten koste gaat van het verkopen. Het gaat in beide gevallen om andere titels. Daarbij zijn de meest uitgeleende titels een stuk ouder dan de best verkochte.

De meest plausibele verklaring ziet de oorzaak dan ook bij de lezers zelf. Die geven in enquêtes steevast de voorkeur aan papier. Vergeet de piraten en de kannibalen. Leg de schuld bij de lettervreters.

Deze column verscheen in Vakblad IP, jaargang 20 nummer 5, 9 juni 2016. De cijfers en verhoudingen in de eerste alinea zijn t.o.v. de gedrukte versie aangepast aan recentere cijfers van CB Logistics (6 juni 2016).

Creative Commons License
Piraten, kannibalen en lettervreters by Frank Huysmans is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

Posted by Frank Huysmans on 9 juni 2016 | Posted in columns, opinie, vakpublicaties | Tagged , , , , , , , , , | Reactie

De boekenhelden van Timboektoe

Bron: Brent Stirton/Getty Images (via http://tinyurl.com/ph5fqjn)

Bron: Brent Stirton/Getty Images (via http://tinyurl.com/ph5fqjn)

Er zijn weinig dingen die zoveel walging oproepen als de vernietiging van cultuurschatten. In het bijzonder het moedwillig vernielen van boeken. De boekverbrandingen in nazi-Duitsland, het aan flarden schieten van de bibliotheek van Sarajevo in 1992 – als er al gradaties bestaan in barbaarsheid, horen de boekverbranders bij de koplopers.

Maak kennis met Abdel Kader Haïdara, bibliofiel en -thecaris te Timboektoe. Van zijn vader erfde hij een imposante boekenverzameling die vele generaties terug gaat. Een collectie die verhaalt over de bloeitijd van de Malinese stad in de vijftiende en zestiende eeuw, tijden van een vredelievende, tolerante, bijna humanistische islam. Boeken waarvan het bestaan door Verlichtingsfilosofen als Hume, Kant en Hegel, neerkijkend op het Afrikaanse continent en zijn bewoners, voor onmogelijk was gehouden.
De vroegere Libische heerser Khaddafi was als zelfbenoemd erfgenaam van het Sahara-Berbervolk Toeareg zo gecharmeerd van de boekenschat dat hij in 1996 vijf historici en archivarissen naar Haïdara stuurde met een koffer vol geld. ‘Noem je prijs.’ Haïdara bleef uiterlijk kalm en maakte vriendelijk doch beslist duidelijk dat deze cultuurschat in Mali behoorde te blijven.

Met lede ogen ziet Haïdara in maart 2012 aan hoe zijn stad wordt ingenomen door Toearegs en ‘Al-Qaida in de Islamitische Maghreb’. Mede door schenkingen van westerse donoren heeft de boekencollectie van Timboektoe internationale faam opgebouwd. Doodsbenauwd dat de ‘Islamitische Politie’ de boekenschat uit de vijfenveertig (!) bibliotheken in de stad zal halen en vernietigen, verzint Haïdara een list.

Kisten met boeken worden op ezelkarren vervoerd naar safe houses in de stad.

Van de Amerikaanse Ford Foundation heeft hij een subsidie gebreken om in Oxford Engels te gaan studeren. Twaalfduizend dollar staat geparkeerd op een spaarrekening in de hoofdstad Bamako. Op zijn vraag of hij dat geld mag gebruiken om de collecties te redden, maakt de Foundation het binnen drie dagen vrij. Familieleden en vrienden kopen er alle metalen en houten kisten mee die ze kunnen krijgen, zelfs in steden verderop. In de nachtelijke uren stoppen ze de boeken in de kisten. Die worden de dag erna op ezelkarren vervoerd naar diverse safe houses in de stad. Een zeer kostbaar deel smokkelt Haïdara naar het onbezette zuiden van Mali. De vrees voor vernieling van deze uitingen van een gematigde islam is gegrond. Als de nieuwe heersers zeggen dat ze de boeken ongemoeid zullen laten, zijn er maar weinigen die dat geloven. Het ongeloof wordt versterkt door de beeldenstorm die op moskeeën en begraafplaatsen wordt losgelaten.

Doortastendheid, diplomatie en durf redden de boeken van Timboektoe. Er zijn vele helden in het verhaal. De vrijwilligers die de boeken verstoppen. De Franse militairen die de islamistische strijders verslaan en het noorden van Mali bevrijden. De Ford Foundation die Haïdara geloofde toen hij zei dat hij hun geld beter kon gebruiken dan voor een cursus Engels in Oxford. En schrijver Joshua Hammer, die dit verhaal boekstaafde onder de titel ‘The Bad-Ass Librarians of Timbuktu’.


Deze column verscheen in Vakblad IP, jaargang 20 nummer 4, 6 mei 2016.


Creative Commons License
De boekenhelden van Timboektoe by Frank Huysmans is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

Posted by Frank Huysmans on 5 mei 2016 | Posted in columns, opinie, vakpublicaties | Tagged , , , , , | Reactie