Bron: nos.nl (http://tinyurl.com/hnuh2j7)
De uitslag van het Brexit-referendum was als een munt die tot het laatste moment nog beide kanten op kon vallen. Eén bit informatie: in/out, remain or leave. Wat een verschil zo’n enkele bit kan maken, weten we sinds 24 juni. Het ‘leave’-kamp zelf rekende niet meer op een meerderheid. Een van de voormannen, minister Gove, sliep diep toen zijn telefoon rond kwart voor vijf afging. Een opgewonden stem maakte hem duidelijk dat ‘leave’ had gewonnen. Hij reikte naar zijn bril, zette die op en mompelde: “Gosh, I suppose I had better get up”.
Economen hadden voorspeld dat de Britse economie een flinke klap zou krijgen als de EU vaarwel werd gezegd. Niettemin waren veel ‘leave’-stemmers verrast door de recessie die ze voor de kiezen gaan krijgen. Ook bij ‘ons’ Oekraïne-referendum leek het er niet echt op dat de consequenties van het associatieverdrag, met zijn 486 artikelen en 44 bijlagen, er voor de kiezers veel toe deed. Een algehele afkeer van ‘de politiek’ en ‘de elite’ gaf de doorslag. In de woorden van de Amerikaanse rockband Eels, “I’m tired of the old shit / let the new shit begin”.
In een sterke blogpost stelt de Engelse, in Schotland werkende bibliotheekwetenschapper Lauren Smith dat de openbare bibliotheken hun informerende taak in het referendum hebben verzaakt. De verzwakking van het bibliotheekstelsel door bezuinigingen van achtereenvolgende regeringen is daar volgens haar mede debet aan. Die mag echter niet als excuus dienen. Bibliothecarissen moeten niet wachten tot mensen een folder komen halen, maar actief bevorderen dat mensen zich zorgvuldig (leren) informeren.
Niet neutraliteit, maar evenwichtigheid is wat openbare bibliotheken moeten uitstralen.
Een wijze les, ook voor Nederland. Tijdens ‘ons’ Oekraïne-referendum haalden de bibliotheken van Eindhoven en Rotterdam het nieuws. Ze hadden besloten geen ruimte te geven aan bijeenkomsten van voorstanders van een nee-stem. Beide bibliotheken beriepen zich op hun neutrale positie.
Nu is neutraliteit voor een openbaar instituut op zichzelf te prijzen. In het geval van een openbaar informatie-instituut heeft het echter een onwenselijk effect. Mensen kunnen er dan niet terecht om zich te informeren op een moment dat ze die informatie echt nodig hebben.
Niet neutraliteit, maar evenwichtigheid is wat openbare bibliotheken moeten uitstralen. Een podium geven aan alle stemmen in het debat. Mocht er een Nexit-referendum komen, dan moeten we erop kunnen vertrouwen dat burgers bij de bieb terecht kunnen om te horen wat de consequenties van hun stem kunnen zijn. Dat ze uit de vaak eenzijdige informatievoorziening van voor- en tegenstanders voor zichzelf het complete plaatje kunnen destilleren. Het is geen eenvoudige opgave. Er komt geheid gedoe en gedonder van, met boze en ruziënde mensen. Maar het moet nu eenmaal schuren en knetteren in een democratisch debat. En bibliothecaris zijn is, als de democratie, niet voor bange mensen.
Deze column verschijnt in Vakblad IP, jaargang 20 nummer 6, augustus 2016.
Posted by Frank Huysmans on 14 juli 2016 | Posted in beleid, columns, opinie, vakpublicaties | Tagged burger, informatieprofessionals, openbare bibliotheken, referendum
|
Bron: Brooklyn Public Library (http://www.bklynlibrary.org)
No other place in the community is better equipped and motivated to help people of all ages find information, develop knowledge and explore their creative talents, than the public library. At least, that is the impression one gets when reading policy documents and manifestos. The UNESCO Public Library Manifesto, first adopted in 1949 and last amended in 1994, states: “The public library, the local gateway to knowledge, provides a basic condition for lifelong learning, independent decision-making and cultural development of the individual and social groups.”
Support under scrutiny
There is certainly a case to be made that with their balanced collections of non-fiction as well as fiction books open to all who walk in, public libraries provide ample resources for those engaged in self-education, be it out of leisure pursuits or for professional purposes.
Yet it seems to me that since the turn of the century European public libraries have shifted away from special programs geared at lifelong learners. True, in many communities across Europe adults can follow courses in their libraries, with a focus on computer, Internet and social media skills. Also, second language learners are welcomed and introduced to collections of easy reading materials.
But amidst doubts about their continued relevance in the digital era, many libraries have had to bow their heads for pressure from local authorities to focus on what most policy makers now see as the library’s core business: lending out as many books as possible, and supporting primary and (to a lesser extent) secondary schools in language and reading development. One gets the impression that lifelong learning has been falling off both the educational and social policy agenda in the last decade, and hence off the library agenda as well.
Volksbibliotheken and beyond
It has not always been like that. Pioneers of the idea of a public library in the 19th century criticised the then prominent ‘people’s libraries’ (‘Volksbibliotheken’ in German and Dutch). These libraries, in the words of one proponent, erect a fatal schism between ’the people’ and ’the more developed’, forcing the former on a ‘barren island’ of popular reading material and hindering them in taking note of what else there is to learn.
Librarians are more than willing to support people of all ages, but they need support from policy makers. Perhaps they even deserve it.
Public libraries, in contrast, would offer books and periodicals for self-study and self-development to those who did not find themselves in a financial position to access these otherwise. The struggle lasted roughly from the 1830s to World War II before public libraries had at last been firmly established and secured sufficient and structural public funding.
Shifting away from lifelong learning
After the war, the focus of public libraries gradually shifted away from self-learning and personal development. With the establishment of the human rights, public libraries were seen as guarantors of fundamental information rights: freedom of access, freedom of expression and protection of the private sphere.
In the second half of the 20th century, other functions gained in political prominence: securing and maintaining the (local) cultural heritage; the promotion of a ‘culture of reading’ and stimulating literary climate; and most recently stimulating cognitive development of preschoolers and learners in primary school. Especially this last function is currently in vogue since research has recommended that language and reading disadvantages be tackled as early as possible. In times of economical backlash, public money should be put where social benefits can be maximised, new public management reasons.
Bridging formal and informal learning
Nobody will doubt that giving kids a solid start in life is a good thing. However, we also know that what we learn in the first 15-25 years of our lives will all but outlast us. Both privately and professionally, we need to continue to learn and educate ourselves. Public libraries can be a bridge between formal education and more informal schooling and development after we have left the school system. In spite of a widespread misconception, public libraries have the potential to prosper in the digital era, provided that they succeed in making their physical and digital services complement each other.
Librarians are more than willing to support people of all ages, especially those in deprived social circumstances, in their learning efforts with specialized programs for e.g. low literate, employment seekers, immigrants, elderly people, and persons with visual or other impairments. But they also support reading circles, family historians and local heritage groups. But in supporting their communities, they in turn need support from policy makers. Perhaps they even deserve it.
This column was written for the European Commission’s Electronic Platform for Adult Learning in Europe (EPALE) and first appeared on its blog, 21 July 2015
Posted by Frank Huysmans on 11 juni 2016 | Posted in beleid, columns, English, opinie, vakpublicaties | Tagged adult learning, informal education, informeel leren, leven lang leren, lifelong learning, non-formal education, non-formeel leren, openbare bibliotheken, public libraries, volwasseneneducatie
|
Bron: Amazon.com
Het wil niet zo vlotten met de markt voor digitale boeken. Volgens de laatste cijfers van CB Logistics, nog altijd beter bekend als Centraal Boekhuis, zijn slechts zeven van de honderd verkochte boeken e-books. Zelfs op de online verkoopkanalen is het er maar een op de vijf. Dat terwijl consumenten de keus hebben uit zo’n 44.000 digitale titels. En de beschikbaarheid van populaire e-books is het probleem ook niet. Maar liefst 92 procent van de titels in de Beststeller-Top-60 is ook in een digitale versie te koop.
Nog maar vijf jaar geleden waren velen ervan overtuigd dat het papieren boek zijn langste tijd had gehad. E-books hadden alleen maar voordelen. Kopen-downloaden-lezen, 24/7, geen gesjouw met boeken meer op vakantie – u kent de argumenten nog. Nu de werkelijkheid zich niet voegt naar de theorie is het opperen van verklaringen voor de tegenvallende verkoopcijfers begonnen. En met een beetje VOC-mentaliteit zijn de zondebokken snel gevonden. Kannibalen en piraten.
De piraten hebben inderdaad flink huisgehouden in de talige wateren, maar lijken deze inmiddels te hebben verlaten. E-books waren misschien wel een te makkelijke prooi. Kopieerbeveiliging eraf slopen, een leuk bestand met titels maken en verspreiden maar. Op het hoogtepunt gingen cd’s en sticks met duizenden titels van hand tot hand op de vaderlandse sportclubs. Toen iedereen ze had, was de grootste lol er wel af en richtten de piraten zich op de nieuwste uitdaging: streaming video. Afgaand over de meldingen die Google krijgt van rechthebbenden gaat het wereldwijd om honderden, zo niet duizenden sites.
Met een beetje VOC-mentaliteit zijn de zondebokken snel gevonden. Kannibalen en piraten.
De kannibalen blijken taaier. Beter gezegd: de vermeende kannibalen. Bibliotheken zien zich in veel landen geconfronteerd met uitgevers die vrezen dat hun nering wordt ondermijnd door uitleenplatforms. Een paar weken terug was ik op een bijeenkomst in Kopenhagen. Wat bleek: de twee grootste Deense uitgevers hadden, niet voor het eerst, hun titels uit de bibliotheekportal teruggetrokken. Reden: door al dat uitlenen – tegen betaling door de bibliotheken uiteraard – verdienden ze nauwelijks meer aan de verkopen.
Nu is de situatie in Denemarken anders dan bij ons. Bibliotheeklidmaatschap is er bij wet gratis. Ook voor het uitlenen van e-books mag aan de leden geen geld worden gevraagd. Voor de Denen is de keus dus: gratis bij de bieb of betalen bij de webshop. Dat is een flink lagere leendrempel dan de 42 euro van een digi-only-jaarlidmaatschap hier. CB Logistics stelt ook dat bij ons het uitlenen niet ten koste gaat van het verkopen. Het gaat in beide gevallen om andere titels. Daarbij zijn de meest uitgeleende titels een stuk ouder dan de best verkochte.
De meest plausibele verklaring ziet de oorzaak dan ook bij de lezers zelf. Die geven in enquêtes steevast de voorkeur aan papier. Vergeet de piraten en de kannibalen. Leg de schuld bij de lettervreters.
Deze column verscheen in Vakblad IP, jaargang 20 nummer 5, 9 juni 2016. De cijfers en verhoudingen in de eerste alinea zijn t.o.v. de gedrukte versie aangepast aan recentere cijfers van CB Logistics (6 juni 2016).
Posted by Frank Huysmans on 9 juni 2016 | Posted in columns, opinie, vakpublicaties | Tagged boeken, boekenuitleen, boekenvak, boekhandels, e-books, e-lending, openbare bibliotheken, piracy, piraterij, uitgevers
|